Postür Nedir?
Postür aslen ‘duruş’ anlamına gelir. Vücudun her kısmının, bedene en uygun oranla yerleşmiş halidir. İskelet sistemi, kaslar, beyin, sinirler uyum içerisinde olduğu sürece postürde sorun yoktur. Tüm bu etkenler birbirine bağlıdır ve bedenin dik durabilmesi için iş birliği içinde çalışıyor olmaları gerekir. Postür (duruş) yatarken, otururken, ayaktayken, hareket halindeyken vücudun aldığı şekli ifade eder. Postür, ‘statik ve dinamik’ olmak üzere ikiye ayrılır. Statik postür, otururken, ayaktayken veya yatarken vücudun aldığı postür şeklidir, yani bedenin sabit veya az kıpırtısız haldeyken oluşan şekli, statik postürdür. Dinamik postür, vücudun hareket halindeyken aldığı postür şeklidir.
Doğru postür nasıl olmalıdır?
Kas iskelet sisteminde bir zorlanmaya sebep olmayan, vücudun normal eğriliklerinin korunduğu, eklemlere uygulanan kuvvetlerin dengeli dağıldığı duruşa normal postür yada normal duruş denilir. Doğru postur baş ve göğüs dik, çene, karın ve kalça içe çekik, dizler düzgün ve ayak araları 15 cm aralık olacak şekilde ayakta durmaktır. Doğru posturde kaslar arasında dengeli bir bağlantı vardır. Bu da omurga üzerine binen yükü azaltır.
İyi bir postür eğitimi çocukluk yaşından itibaren başlar. Kötü postür hayatın ileri dönemlerinde karşılaşılabilecek birçok romatizmal hastalığın, organ bozukluklarının ve ruhsal bozuklukların sebebi olabilir. Doğru posturle boyun bel ve sırt ağrıları olmaz ve kişi çabuk yorulmaz.
Postür ve Pilates
Önceki yazılarımızda pilates prensiplerinden bahsetmiştik. Pilatesin olmazsa olmazlarından Merkezleme her egzersizde güç evini (Power House) hedef alır. Vücudumuzun dengesini ve koordinasyonunu kontrol eden sistemler karın bölgesi çalışmasıyla belirlenir. Karın bölgesi pilateste güç evi olarak anılır. Bütün hareketlerimizin merkezidir ve her harekette aktif olmalıdır.Pilates sırasında yaptığınız her hareket iskeletinizin doğru olarak hizalanmasına yardımcı olur. Ayrıca bu hizayı koruyan kasları da güçlendirir.
Pilatese Başlamadan
Kişide postüral bir bozukluk olup olmadığının anlaşılmasında, postür analizi önemli bir rol oynamaktadır. Bu analizin çeşitli kısımları bulunmaktadır. Bu kısımlar, eklem hareketlerini inceleme, kasların kısalık testleri, düzlem ile eksen analizleri ve de anatomik yapıdaki pozisyon değerlendirmeleri gibi isimler almıştır. Pilates çalışmalarına başlamadan önce duruş analizi ve fonksiyonel analizlerden uzaklaşıldığına gelecekte sorunlar yada büyüyen açılar yaratma riskini almış olursunuz.
Postür Neden Önemlidir?
Düzgün postüre sahip kişilerde kas ve iskelet sistemi doğru sıralandığından vücudun doğal açıları korunur. Sağlıklı duruşun göstergesi olan düzgün postür vücutta eklem ağrıları, sırt ağrıları, kas ağrıları gibi bazı rahatsızlıkları azaltıp kan dolaşımını artırmaktadır. Düzgün postürün kişilerde psikolojik anlamda sağladığı rahatlık da bedensel rahatlık kadar önemlidir. Postür sağlığına dikkat edilmezse kişilerde duruş bozuklukları, omurga hastalıkları, kas hastalıkları ve eklemsel rahatsızlıklar meydana gelir. Bu hastalıklar ise günlük yaşantınızı etkileyerek vücut fonksiyonlarında yavaşlığa, sürekli ağrılı eklemlere ve psikolojik anlamda dejenerasyona yol açarak günlük yaşam kalitenizi düşürür.
Harvard’lı araştırmacı ve Sosyal psikolog Amy Cudy tarafından paylaşılan araştırma sonuçlarına göre; doğru postür/dik duruş esnasında insan vücudunun çeşitli hormonlar salgıladığı ve vücut biyokimyasının anlık değişimlere uğradığı saptanmıştır. Bazı deneyler sonucu vücut doğru postürü aldığı ilk dakikadan itibaren vücuttaki testosteron hormonu artış, stres hormonu olarak bilinen kortizol hormonu ise azalış göstermiştir. Bu da demek oluyor ki; dik durmak, omurganın ve bedeni saran kasların birbiriyle uyum içinde çalışıp bedeni dik tutması, fiziksel rahatsızlıkların azalmasından öte ruhsal olarak da ihtiyaç duyduğumuz rahatlama ve özgüveni bize geri kazandırır.
Ayrıca Pilates Nedir? Makalemizi de inceleyebilirsiniz.
Postürel Bozukluklar Nelerdir
Postür bozukluğuna bağlı birçok rahatsızlık mevcuttur. Bunların başında en sık rastlanan omurga problemleri skolyoz, lordoz ve kifozdur. Kifoz; halk arasında kamburluk olarak bilinmektedir. Genel tanımı ise lateralden (yan açıdan) bakıldığında omuzlarda gerekenden daha fazla dışa eğimin olmasıdır. Kas yapısının zayıflığı sonucu, küçük yaştan itibaren yanlış duruş ve yaş ilerlemesiyle artan kas ve omurga güçsüzlüğünden kaynaklanır. Skolyoz; omurganın sağa veya sola kıvrım yaparak omurların kendi içinde rotasyona uğramasıdır.
Karakterize bir hastalık olarak da nitelendirilebilir. Tek yöne baskılı duruşlarla, tek yönde çanta taşıma ağırlık kaldırma gibi nedenler yüzünden tetiklenebilir, doğuştan gelebilir ve tedavi edilmez ise ileri seviyeye gelerek ameliyat zorunluluğu doğurabilir. Lordoz; bel bölgesindeki doğal kavisin normalin üzerinde olma durumudur. Yandan bakıldığında belde ters ‘C’ şekli görülmektedir. Lordozu olan kişilerde mide ve kalça kavisleri normalden fazla dışa eğim gösterir. Olası nedenleri arasında obezite ilk sırayı almaktadır. Kemiklerin yaş ilerlemesi ile zayıflaması da nedenleri arasındadır.
Pilatesin Postüre Olumlu Etkileri
Pilates egzersizleri vücudun merkez bölgesini oluşturan kasları hedef alarak çalışır. Bu sayede omurga daha stabil, daha dengeli, daha esnek hale gelir. Diğer birçok egzersiz sisteminde merkez (core) bölge kasları hedef alınmadığı ya da üzerinde çok fazla çalışılmadığı için bu bölgedeki zayıf kaslarda zayıflama, güçlü kaslarda güçlenme eğilimi daha çok olur ve bu da dengesiz kas yapısına, bel ağrılarına ve sakatlanmalara yol açabilir.
Pilates egzersiz sistemi bedenin tam merkezini hedef alır. Bu merkez, karın, kalça ve bel kaslarını oluşturur. Karın, kalça ve bel kasları bedeni ve omurgayı dik tutmaya yarayan, iç organları güvenli bir şekilde koruyan kasların bir araya gelmesiyle bir üçgen oluşturur. Bu üçgen ne kadar aktifleştirilip, güçlendirilir, aynı zamanda esnekliği artırılırsa postür de gün be gün daha dik bir hale gelir. Pilates tam olarak bu bölgeleri hedefler ve çalıştırır, merkezi kuvvetlendirip tüm bedene bu merkezden güç ve enerji yollar, bu sayede her pilates dersinde omurga ve postür üzerinde iyileşme gözetilerek çalışılır. Haftada en az iki gün pilates yaparak omurga sağlığını koruyup güçlendirerek postürel bozuklukların önüne geçilebilir.